Diễn biến trên TTCK Mỹ lại gợi nhớ về kỷ nguyên bong bóng dot-com

 

Đà bán tháo gần đây của nhóm cổ phiếu công nghệ trên Phố Wall – vốn bắt đầu diễn ra từ tuần trước, mặc dù đây là lĩnh vực có thành quả tốt nhất tính đến thời điểm này trong năm 2017 – đã gợi nhớ phần nào về vụ nổ ra của bong bóng dot-com, và không chỉ đơn thuần là do lĩnh vực công nghệ đang chi phối xu hướng thị trường mà còn do lĩnh vực này đang đối mặt tình trạng định giá quá cao.

“Đây đã là năm thứ 33 kể từ khi tôi tham gia vào thị trường vốn, và những gì tôi đang thấy có vẻ tương tự như năm 1999”, Mark Travis, Giám đốc điều hành của Intrepid Capital Funds, nhận xét. “Còn nhớ, vào thời điểm năm 1999, 4 con ngựa ô thuộc Nasdaq Composite đã dẫn dắt thị trường. Nay thì là nhóm cổ phiếu FANG – có một sự trùng khớp rõ ràng”.

Nhóm FANG – là sự kết hợp của 4 ông lớn công nghệ là Facebook, Amazon, Netflix và Google (có công ty mẹ là Alphabet) – đã thúc đẩy đà tăng của thị trường trong năm nay. Apple cũng nhiều lần được nhắc tên trong nhóm này. Tất cả đều là các công ty có giá trị vốn hóa lớn nhất ở Mỹ, và đều tăng vọt hơn 20% trong năm 2017. 4 cổ phiếu nhóm FANG có hệ số P/E trung bình là 125.59, mặc dù phần lớn là do Netflix (có P/E là 287.91) và Amazon (có P/E là 153.03). Trong khi đó, hệ số P/E của S&P 500 chỉ là 18.4, dữ liệu của FactSet cho thấy.

“Bạn không thể tìm ra lý do tại sao phải trả giá cao đến thế cho những doanh nghiệp trên. Nhà đầu tư chỉ chạy theo đà tăng mà thôi”, ông Travis cho biết, đồng thời dẫn ra ví dụ về đợt IPO của Snap như là một ví dụ điển hình của việc đánh giá cao quá mức. “Họ sẽ phải tăng gấp đôi doanh thu thì mới hòa vốn”, ông nói về Snap.

Các chỉ số thị trường khác cũng đang cho thấy điều tương tự như những gì đã xảy ra trong năm 1999, ngay trước khi bong bóng dot-com vỡ ra và châm ngòi cho đà bán tháo dữ dội trên thị trường. Đà bán tháo quá nghiêm trọng đến nỗi mãi cho đến đầu năm nay thì nhóm cổ phiếu công nghệ mới hồi phục hoàn toàn. Brad McMillan, Giám đốc đầu tư tại Commonwealth Financial Network, cho biết sự tương đồng về các điều kiện thị trường có nghĩa là từ quan điểm về thị trường, việc so sánh với thời điểm năm 1999 nhiều khả năng đúng.

Ông nói thêm năm 1999 là một năm tốt đẹp, cũng giống như năm 2017. Với sự lệch lạc nhận thức muộn, chúng tôi biết rằng mặc dù mọi thứ có vẻ tốt đẹp, nhưng mầm mống suy thoái đang dần phát triển.

Ông McMillan nhìn vào 4 chỉ báo kinh tế mà ông cho là quan trọng nhất đối với việc so sánh các điều kiện thị trường qua thời đại: niềm tin của người tiêu dùng, niềm tin doanh nghiệp, tăng trưởng việc làm và đường cong lợi suất. Tất cả chúng đều phản ánh các xu hướng là thời điểm này khá tương đồng hoặc thậm chí là có tác động nghiêm trọng hơn cả kỷ nguyên trước đó (năm 1999).

Trong 4 chỉ báo trên, có lẽ yếu tố có ít vấn đề nhất là niềm tin người tiêu dùng. Ông cho biết hiện nay chỉ số này đang ở mức rất cao dù không cao bằng năm 1999.

“Xu hướng có vẻ tương tự. Sau nhiều năm diễn biến tích cực, mọi người đang cảm thấy lạc quan và họ đã sẵn sàng hành động”, ông McMillan cho biết.

Niềm tin doanh nghiệp – được đo lường bởi chỉ số sản xuất của Viện Quản lý Nguồn cung (ISM) – hiện cao hơn cả năm 1999 và có khả năng đã chạm đỉnh.

Và yếu tố quan trọng nhất đối với ông McMillan là tăng trưởng việc làm, hiện đang bám sát theo các mức tại thời điểm năm 1999 trong vài năm vừa qua. Ông cho rằng mẫu hình tăng trưởng hiện tại – và đà suy yếu của tăng trưởng kinh tế – dường như rất giống với cuối thập niên 90.

Báo cáo việc làm gần đây nhất cho thấy số lượng việc làm đã tăng chậm lại.

Cuối cùng, đường cong lợi suất cho thấy nền kinh tế Mỹ có thể đã bị chính sách tiền tệ thổi phồng nhiều hơn cả năm 1999, ông McMillan cho biết.

Trong cuộc họp gần đây nhất (kết thúc vào ngày 14/06/2017), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã nâng lãi suất thêm 0.25% lên 1-1.25%, và còn đưa ra kế hoạch thu hẹp số dư 4.5 ngàn tỷ USD trên bảng cân đối kế toán – dự kiến bắt đầu trong năm nay. Đây là 2 động thái phản ánh quan điểm cho rằng sự tăng trưởng kinh tế kéo dài 9 năm không cần thêm sự hỗ trợ nữa.

Biểu đồ dưới đây so sánh S&P 500 trong vài năm qua với vài năm trước thời điểm chấm dứt bong bóng dot-com. Ông McMillan cho hay sự tương đồng giữa xu hướng dốc lên trong 2 thời kỳ cho thấy thị trường đang phải đối phó với tất cả yếu tố trên, qua đó chỉ ra sự tương đồng đáng kể giữa thời điểm này với thập niên 90. Trên thực tế, vào cuối năm 2016, chúng ta đã chạm tới một cột mốc của thị trường: đó là tất cả chỉ số chứng khoán Mỹ đồng loạt lên kỷ lục mới – một điều chưa từng có tiền lệ kể từ ngày 31/12/1999.

vietstock.vn